سامانه های مشابهت یاب ایرانی و فارسی
سامانه‌ها و نرم افزارهای زیادی برای مشابهت یابی با به تعبیر دقیق‌تر تشخیص سرقت علمی در زبان انگلیسی وجود دارد. خوشبختانه چندین سال است برای زبان فارسی هم چنین ابزارهایی توسعه پیدا کرده است. در این پست 5 سامانه مشابهت‌یاب مخصوص متون فارسی را معرفی می‌کنم. توضیحات هر سامانه عیناً از پایگاه آنها برداشته شده است. هدف این پست بررسی و مقایسه عملکرد این سامانه‌ها نیست و صرفاً معرفی آنها مد نظر است.
1- سامانه همانندجو
سامانه «همانندجو» با پشتوانه متن کامل و در حال افزایش صدها هزار عنوان از تازه‌ترین پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و دیگر مدارک علمی در پاسخ به خواست جامعه علمی کشور برای بهبود اخلاق علمی و حمایت از مالکیت فکری و معنوی و همچنین پیش‌گیری از بدرفتاری‌های علمی راه‌اندازی شده است. همانندجویی در نوشتار پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و دیگر مدارک علمی، گامی در کمک به نگه‌داشت حقوق پدیدآوران و گسترش علم و فناوری و زمینه‌سازی برای دسترسی آزاد همگان به اطلاعات است. «همانندجو» با جست‌وجوی خودکار در متن کامل پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و دیگر مدارک علمی در ایرانداک و همچنین در وب، نوشته‌های همانند را بازیابی و اندازهٔ همانندی و منبع اطلاعات همانند را نمایش می‌دهد.
2- سامانه سمیم نور
سمیم نور، پایگاهی است که با استفاده از فنون مشابهت‌یابی و با بهره‌گیری از اطلاعات متنی موجود در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (اعم از مقاله و کتاب و …) به بررسی میزان مشابهت مقالهٔ ارائه شده با محتوای اطلاعاتی خود می‌پردازد و متونی را که مشکوک به انجام انواع سرقت علمی و سوء رفتار پژوهشی هستند، برای قضاوت کاربر بازیابی می‌کند.
3- سامانه همتاجو
همتاجو سامانه‌ای مبتنی بر وب می‌باشد که با استفاده الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند مشابهت‌های متنی موجود میان اسناد علمی منتشر شده را شناسایی نماید. این سامانه بصورت کاملاً هوشمند طراحی شده و توانایی کشف آن دسته از سرقت‌های علمی بازنویسی شده را نیز دارد. در حال حاضر قابلیت سامانه صرفاً در حوزه منابع فارسی است. بدیهی است در آینده این سامانه منابع انگلیسی را نیز تحت پوشش قرار خواهد داد. این سامانه متعلق به جهاد دانشگاهی است.
4- سامانه همسانا
همسانا بستری برای مشابهت‌یابی و بررسی سرقت ادبی و پلاژیاریسم مقالات انگلیسی است. سال‌ها تلاش و برنامه‌ریزی برای نگارش این نسخه ایرانی صرف شده است. نتایج همسانا با قوی‌ترین نرم‌افزارهای موجود در جهان برابری می‌کند. (نفهمیدم از زبان فارسی پشتیبانی می‌کند یا نه؟!)
5- سامانه همیاب
سامانه مشابه یاب متون علمی همیاب با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته هوش مصنوعی و یادگیری عمیق طراحی شده است و از تمامی اطلاعات موجود که تا کنون به صورت الکترونیکی در کشور منتشر شده است به عنوان هسته اصلی مشابهت یابی استفاده می‌نماید. این امکان وجود دارد تا مقالات به محض ثبت در سامانه نشریات و همایش‌های سیناوب با سامانه همیاب مورد بررسی قرار گیرد و درصد مشابهت به همراه مستندات مربوطه به منظور تصمیم گیری در اختیار سردبیران نشریات و داوران علمی قرار گیرد.
نکته مهم: هیچ کدام از سامانه‌های مشابهت یاب فوق رایگان نیست و باید هزینه استفاده از آنها پرداخت شود.