ریترکت شدن مقالات ایرانی
پایگاه ریترکشن واچ در گزارشی به این مسئله پرداخته است.
مجله Genetika متعلق به انجمن ژنتیک صربستان است. اولین شماره آن در سال 1969 منتشر شده است. این مجله قبلاً در دیتابیس‌های مدلاین و نمایه استنادی علوم (از مجموعه Web of Science) نمایه شده بود. مدلاین در سال 2017 این مجله را از نمایه خود خارج کرد و در سال گذشته هم از نمایه استنادی علوم کنار گذاشته شد و طبیعتاً ایمپکت فاکتور (IF) خود را از دست داد. اما همچنان در اسکوپوس نمایه هست.
دلیل اصلی کنارگذاشته شدن این مجله از مجموعه Web of Science، شناسایی نشانه‌هایی از citation stacking بود. این اصطلاح در مجلات، به روش ماهرانه دستکاری استنادات اشاره می‌کند تا بدین ترتیب IF بطور معنی داری افزایش پیدا کند. مبادله استنادات و خود-استنادی بی ضابطه از مصادیق آن است. در مورد نویسندگان هم چنین رویه‌ای می‌تواند وجود داشته باشد، مثلاً گروهی از نویسندگان تصمیم بگیرند که به همدیگر استناد بدهند (تو به من استناد بده، من هم به شما استناد میدم). به این عمل کارتل های استناد (citation cartels) یا حلقه‌های استناد (citation rings) هم می گویند. همه این کارها نقض اخلاق پژوهش و نشر است.
اقدامات کلاریویت-مالک وب آو ساینس- بعد از پستی بود که خانم Elisabeth Bik در مورد کارخانه تولید مقاله ایرانیان (Iranian Plant Paper Mil) نوشته بود و در آن به 31 مقاله ژنتیک اشاره کرده بود (اینجا بخوانید). Paper Mil اشاره به شرکت‌هایی دارد که مقالات علمی عمدتاً غیر معتبر را برای نویسندگان می‌نویسند و می‌فروشند. کلی از این Paper Mil ها در میدان انقلاب تهران موجود است.
Snežana Mladenović Drinić، سردبیر Genetica، قبلاً به Retraction Watch گفته بود که این مجله «مقالاتی را که مشخص شده بود مرور همتایان (Peer Review) به درستی انجام نشده است، ریترکت می‌کند». یلنا میلاسین (Jelena Milasin)، رئیس انجمن ژنتیک صربستان، همچنین گفت که Genetika پیشنهاد داده است 32 مقاله مشکوک منتشر شده در سال‌های 2021 و 2022 را ریترکت کند، به این امید که جایگاه خود را در کلاریویت حفظ کند (یعنی دوباره در نمایه استنادی علوم نمایه شود و IF بگیرد).
سردبیر مجله اعلام کرده است که تمام نویسندگان این 32 مقاله و داورانی که با آنها همکاری کرده‌اند را در لیست سیاه قرار می‌دهد. مقالات ریترکت شده را اینجا می‌توانید مشاهده کنید. سردبیر مجله دلایل ریترکشن را مخدوش شدن فرایند داوری همتا، استفاده از داده‌های جعلی، تعداد زیاد استنادات نامناسب (یعنی به مقالاتی استناد داده‌اند که مرتبط به موضوع مقاله نبوده است.) و بطور کلی تخطی از قوانین اخلاق حرفه‌ای ذکر کرده است.
در 20 مقاله، حداقل اسم یکی از نویسندگان ایرانی دیده می‌شود. از این 20 مقاله، تعداد 15 مقاله مشترک با نویسندگان چینی نوشته شده است. افیلیشن اکثر نویسندگان، واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی است.
مراکز دارای دو مقاله و بیشتر
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
دانشگاه پیام نور
دانشگاه آزاد اسلامی (واحدی ذکر نشده است)
دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس آباد مغان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران-شمال
موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
مراکز دارای یک مقاله
دانشگاه بجنورد
دانشگاه تبریز
دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند
دانشگاه شیراز
دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (متعلق به وزارت کشاوری)
دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبست
دانشگاه تربیت مدرس
این پست در صورت دربافت اطلاعات جدید به روزرسانی خواهد شد.