دوره جامع آموزش جستجوی حرفه‌ای در منابع علمی: از پایه تا پیشرفته

دوره جامع آموزش جستجوی حرفه‌ای در منابع علمی: از پایه تا پیشرفته

بعد از چندین سال آموزش و برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های مختلف، تصمیم گرفتم یک دوره جامع و کاربردی در خصوص سرچ برگزار کنم. این دوره در قالب سری وبینارهای آنلاین و بصورت طولی (از 27 خرداد تا 28 تیر 1402) برگزار می‌شود. در برنامه ریزی این دوره سعی شده است نیازهای اصلی همه دانش پژوهان دیده شود. مطالب از سطح مقدماتی تا پیشرفته ارائه می‌شوند. فیلم‌های وبینار ضبط می‌شوند و بعد از ویرایش و تدوین در پنل کاربری شما در سایت قرار می‌گیرند. علاوه بر آن یک گروه پرسش و پاسخ و رفع اشکال در تلگرام خواهیم داشت که محل خوبی خواهد بود برای اشتراک گذاری تجربیات.

 در این دوره قرار است چه چیزی یاد بگیریم؟

فکر نکنم کسی در مورد این که چرا باید در منابع علمی، جستجو انجام بدهیم، شک و شبهه‌ای داشته باشد. در هر زمینه‌ای و برای هر منظوری (برای کاربرد شواهد در عمل، برای انجام پژوهش‌های اصیل، برای انجام پژوهش‌های ثانویه مثل انواع مرورها، برای تدوین گایدلاین‌ها، برای شناسایی گپ‌های پژوهشی، برای تدوین بسته‌های سیاستی، برای تدوین اولویت‌های پژوهشی و برای خیلی چیزها) مراجعه به مطالعات و پژوهش‌های قبلی یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است.

مسئله مهم، نحوه و چگونگی جستجو در منابع علمی است. با افزایش اطلاعات علمی که منجر به انفجار اطلاعات شده است، گاهی اوقات پیدا کردن پژوهش‌های مرتبط به مانند پیدا کردن سوزنی می‌ماند در یک انبار کاه. از طرف دیگر، انفجار اطلاعات با خودش آلودگی اطلاعات را هم به همراه داشته است. بنابراین شناسایی اطلاعات معتبر از غیر معتبر هم ضروری است. هر جستجویی در پاسخ به یک یا چند نیاز اتفاق می افتد. واقعاً نیاز ما چیست؟ طبیعی است که بر اساس نیاز، نوع منبعی که انتخاب می‌کنیم متفاوت است و همچنین استراتژی رسیدن به آن نیاز هم متفاوت خواهد بود.

در این بین، پایگاه‌های اطلاعاتی یا همان دیتابیس‌ها، مهم‌ترین و اصلی‌ترین ابزارهای جستجو هستند. دیتابیس‌ها از منظرهای مختلف با یکدیگر تفاوت دارند مثلاً حوزه موضوعی، منابعی که نمایه می‌کنند (مقاله، کتاب، پایان‌نامه و …) و همچنین پوشش زمانی و زبانی و غیره.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های دیتابیس‌ها، امکانات جستجو است. هر دیتابیس یا پلتفرمی، امکانات سرچ متفاوتی دارد که کار را برای کاربر سخت می‌کند. برای جستجوی هر دیتابیس یا پلتفرم باید سینکتس (Syntax) آن را یاد بگیریم. فرض کنید دنبال مقالاتی هستیم که کلمه Metformin در عنوان آنها باشد. در این صورت بسته به اینکه از کدام دیتابیس یا پلتفرم استفاده می‌کنیم، سینتکس ما متفاوت خواهد بود. مثلاً در پابمد باید بعد از نوشتن اصطلاح و در داخل کروشه کلمه Title یا فرم خلاصه شده آن یعنی ti را تایپ کنیم یعنی به این صورت metformin[ti] بنویسیم. در حالی که در Embase باید بعد از اصطلاح مد نظر یک دو نقطه بگذاریم و سپس ti را تایپ کنیم. یعنی به این صورت metformin:ti باید بنوبسیم. یا در اسکوپوس باید به این صورت بنویسیم TITLE (metformin)

هر دیتابیس فیلدهای مختلفی از یک مدرک را نمایه می‌کند، آشنایی با کارکرد هر یک از این فیلدها در فرایند جستجو بسیار ضروری است. همچنین دیتابیس‌ها از عملگرهای جستجوی مختلفی پشتیبانی می‌کنند. آشنایی با این عملگرها و نحوه نوشتن و استفاده از آنها از ضروریات یک جستجوی علمی و نظام‌مند است. در این دوره نحوه نوشتن استراتژی جستجو در هر پایگاه بطور عملی آموزش داده می‌شود.

دو دیتابیس استنادی اسکوپوس و Web of Science برای اهداف علم‌سنجی هم استفاده می‌شوند. بنابراین در جلسات مربوط به این دو دیتابیس، سنجه‌های پژوهشی و کاربرد و نقاط ضعف و قوت آنها هم شرح داده خواهد شد.

بعد از نوشتن استراتژی جستجو و اجرای آن در دیتابیس‌ها، نوبت به خروجی گرفتن استنادات و مدیریت آن‌ها می‌رسد. دو نرم افزار عالی برای مدیریت رفرنس‌ها وجود دارد که عبارتند از اندنوت و مندلی. در این دوره این دو نرم افزار بطور کامل و کاربردی آموزش داده می‌شود.

آموزش جستجو در موتورهای جستجوی علمی، پلتفرم ناشران تجاری و دیتابیس‌های داخلی (ایرانی) بخش دیگری از آموزش‌های این دوره است. همچنین نحوه دسترسی رایگان به متن کامل مقالات، کتاب‌ها و پایان نامه‌ها آموزش داده می‌شود. در پایان نکات تکمیلی و کاربردی را برای تدوین استراتژی جستجو برای مرورهای نظام مند ارائه خواهیم کرد که برای افرادی که جستجوهای پیشرفته و پیچیده می‌خواهند انجام دهند، مفید خواهد بود.

بطور کلی شما با شرکت در دوره جامع آموزش جستجو، بازیابی و مدیریت اطلاعات: از پایه تا پیشرفته خواهید توانست به تسلط کافی در مورد نحوه تدوین و اجرای استراتژی جستجو و کار با دیتابیس‌ها و سایر منابع علمی دست پیدا کنید.

عناوین آموزش‌ها و جلسات این دوره را در زیر مشاهده می‌کنید:

1- انواع منابع اطلاعاتی (با تأکید بر دیتابیس‌ها)؛ اهداف و روش‌های جستجو (1 جلسه)

2- عملگرهای جستجو و کاربرد آنها (1 جلسه)

3- مراحل و اصول تدوین استراتژی جستجو: یک رویکرد نظام مند (1 جلسه)

4- آموزش جستجو در PubMed (3 جلسه)

5- آموزش جستجو در Scopus همراه با مفاهیم علم سنجی (3 جلسه)

6- آموزش جستجو در Embase (2 جلسه)

7- آموزش جستجو در Web of Science همراه با مفاهیم علم سنجی (3 جلسه)

8- آموزش جستجو در Cochrane Library (1 جلسه)

9- آموزش جستجو در ERIC (دیتابیس حوزه آموزش)- (1 جلسه)

10- آموزش جستجو در پلتفرم ناشران تجاری (ساینس دایرکت، وایلی و …)-(2 جلسه)

11- معرفی موتورهای جستجوی علمی و آموزش جستجو در آنها (2 جلسه)

12- آموزش جستجو در دیتابیس‌های ایرانی (SID، مگیران، ایرانداک و …)- (1 جلسه)

13- آموزش EndNote (2 جلسه)

14- آموزش Mendeley (1 جلسه)

15- دانلود رایگان متن کامل مقالات، کتاب‌ها و پایان نامه‌ها: معرفی سایت‌ها، افزونه‌ها و ربات‌ها (1 جلسه)

16- نکات تکمیلی و کاربردی برای تدوین استراتژی جستجو برای مرورهای نظام مند (1 جلسه)

در این دوره 16 عنوان آموزش در قالب 26 وبینار 2 ساعته برگزار می‌شود که جمعاً 52 ساعت خواهد شد.

 

✔️نحوه برگزاری

تمام جلسات بصورت وبینار آنلاین برگزار خواهد شد. همچنین تمام جلسات ضبط خواهتد شد و بعد از ویرایش در پنل کاربری شما در سایت قرار می‌گیرند.

✔️هزینه‌ها

برنامه‌ریزی، وقت و انرژی زیادی برای برگزاری هر چه بهتر این دوره صرف می‌شود. با این حال از مشکلات مالی افراد آکادمیک مخصوصاً دانشجویان عزیز باخبر هستیم. در نتیحه تصمیم بر این شد که هزینه شرکت در دوره را کمتر از ارزش واقعی‌اش قرار بدهیم. شما برای شرکت در هر جلسه فقط 60 هزار تومان پرداخت خواهید کرد. بنابراین هزینه شرکت در کل دوره، یک میلیون و پانصد و شصت هزار (1560000) تومان خواهد شد. اما صبر کنید!

چنانچه در کل دوره ثبت نام کنید، از تخفیف 30 درصدی (468 هزار تومانی) بهره مند خواهید شد. یعنی فقط یک میلیون و 92 هزار تومان پرداخت خواهید کرد. به عبارت دیگر هزینه شرکت در هر جلسه فقط 42 هزار تومان خواهد شد!

✔️یک خبر خوب دیگر: امکان شرکت در هر عنوان آموزش بصورت مجزا هم وجود دارد.

چنانچه به هر دلیلی نمی‌خواهید در تمام دوره شرکت کنید، کافیست عناوین آموزشی مد نظرتان را انتخاب کنید و فقط هزینه‌ آنها را پرداخت کنید. برای مثال اگر فقط دوست دارید در جلسات آموزش PubMed شرکت کنید، کافیست تیک مربوطه را بزنید و هزینه آن که 180 هزار تومان برای 3 جلسه است، پرداخت نمایید.

✔️ یک توصیه و درخواست بسیار مهم:

اگر در کل دوره شرکت نمی‌کنید، توصیه می‌کنم، سه جلسه ابتدایی را حتماً شرکت کنید چون در حقیقت پایه و اساسی است برای جلسات بعدی. چون در آموزش دیتابیس‌ها، مطالب گفته شده در جلسات ابتدایی خیلی به دردمان خواهد خورد.

✔️برنامه دقیق دوره و تاریخ برگزاری هر جلسه را در ادامه مشاهده می کنید:

✔️نحوه پشتیانی:

قبل از برگزار دوره اگر سوال یا مشکلی داشتید لطفاً در واتساپ یا تلگرام با شماره 09120239277 در ارتباط باشید. در هنگام برگزاری دوره هم یک گروه پرسش و پاسخ و رفع اشکال تلگرامی خواهیم داشت که لینک آن بعد از ثبت نام به ایمیل شما ارسال می‌شود.